سنکوپ یا غش، به از دست دادن ناگهانی هوشیاری گفته می‌شود. ممکن است
توسط مکانیسم‌های مختلف ایجاد شود، اما معمولاً آسیبی جدی به شمار نمی‌رود.
سنکوپ یا غش به دلیل کمبود اکسیژن در مغز ایجاد می‌شود. کاهش اکسیژن در مغز
دلایل مختلفی دارد، از جمله فشار خون پایین یا انبساط رگ‌ها و هر عامل
دیگری که مانع رسیدن اکسیژن کافی به مغز می‌گردد.سنکوپ یا غش با تشنج
متمایز است. سنکوپ وضعیت موقتی از دست دادن هوشیاری بوده که بعد از آن
بیمار به حالت شادابی خود باز می‌گردد.
سنکوپ یا غش چیست؟
مغز دارای دو نیمکره، مخچه و مغز است. در نتیجه این قسمت از بدن برای
فراهم کردن اکسیژن و گلوکز مورد نیاز سلول‌های خود و در نهایت حفظ حیات،
نیاز به جریان خون دارد. در صورتی که این نیاز بدن تأمین نگردد مسلماً با
عوارضی همراه خواهد بود. که فشار خون اگر کافی نباشد، موجب اختلال در وضعیت
طبیعی بدن می‌شود.
اغلب این حالت نیازی به درمان پزشکی ندارد. اما گاهی اوقات در اثر یک
بیماری، وضعیت یا اختلال جدی به وجود می‌آید. هر ناهنجاری را باید به عنوان
یک حالت اورژانسی در نظر گرفت، تا علت آن شناسایی شود و علائم و نشانه‌های
آن حالت را درمان نمود.
اگر این حالت تکرار شدنی است باید حتماً به پزشک مراجعه کرد.
علت بیماری سنکوپ یا غش
- گرمای بیش از حد
- کم آبی
- عرق شدید
- خستگی
- جمع شدن خون در پاها به علت تغییرات ناگهانی در وضعیت بدن
البته بیماری‌هایی قلبی هم وجود دارند که عامل ایجاد سنکوپ یا غش هستند از جمله انسداد جریان خون.
انواع سنکوپ یا غش
سنکوپ یا غش دارای انواع مختلفی هستند.
سنکوپ NMS
یک نوع آن در کودکان و نوجوانان بیشتر دیده می‌شود. البته ممکن است در
هر سنی رخ بدهد. ممکن است این اتفاق زمانی رخ بدهد که بخشی از سیستم عصبی
که فشار خون و ضربان قلب را کنترل می‌کند، در اثر استرس یا درد احساسی دچار
اختلال شود.
این وضعیت می‌تواند در اثر ایستادن طولانی مدت و خستگی زیاد هم رخ بدهد.
گاهی تغییر وضعیت ناگهانی بدن از حالت نشسته به ایستاده یا بالعکس، باعث
سنکوپ یا غش می‌شود. با تغییر ناگهانی وضعیت بدن خون کافی به مغز نمی‌رسد
که در نتیجه سلول‌های مغزی در اثر کمبود اکسیژن، این حالت را ایجاد
می‌کنند.
سنکوپ Vasovagal
یکی از شایع‌ترین نوع سنکوپ یا غش است. در این وضعیت، تعادل بین مواد
شیمیایی آدرنالین و استیل کولین مختل می‌شود. آدرنالین موجب تحریک بدن به
ضربان سریع قلب و انقباض رگ می‌شود. در نتیجه فشار خون افزایش می‌یابد. و
استیل کولین حالت برعکس آن است. ضربان قلب کاهش می‌یابد و رگ‌های خونی
منبسط می‌شوند. این کاهش موقت جریان خون موجب بروز وضعیت سنکوپ یا غش
می‌گردد.
البته ناگفته نماند که گاهی هم عوارض برخی از داروها منجر به سنکوپ یا غش می‌گردد.
اختلال جدی سنکوپ در اثر
- افرادی که در معرض تپش قلب یا بی نظمی ضربان قلب قرار دارند.
- کسانی که دارای سابقه خانوادگی سنکوپ و مرگ ناگهانی بر اثر آن هستند.
در اثر بروز این حالت بیمار باید به پزشک مراجعه نموده و علت آن را جویا
شود. در اثر برخی بیماری‌های قلبی حتماً باید سنکوپ یا غش پیگیری شود.
شرایطی مثل آریتمی قلبی، ایسکمی قلبی، تنگی دریچه آئورت و آمبولی ریه.
سنکوپ یا غش به خودی خود برای بدن مضر نیست. اما در صورتی که فرد در
حالت ایستاده باشد و سقوط کند، یا اگر در حین رانندگی باشد، می‌تواند صدمات
جبران ناپذیری را ایجاد کند.
علت کاهش جریان خون به مغز
- ریتم نامنظم قلب (قلب نتواند خون را پمپ کند)
- ضعف رگ‌های خونی برای حفظ فشار خون لازم جهت انتقال خون
- کمبود خون
- داروها
- ترکیبی از حالت‌های قبلی